Charakterystyka to opis danego bohatera np.: książki czy filmu. Najczęściej dotyczy postaci literackich i ma na celu ich przedstawienie, wskazanie na cechy charakteru, jak i wyglądu. Jednak, aby napisać dobrą charakterystykę, należy trzymać się pewnych zasad, według których przygotowywany jest jej plan. Wyróżniamy także kilka rodzajów charakterystyki, które warto poznać, by dobrze napisać ten rodzaj wypracowania.
Rodzaje charakterystyki
Pierwszym rodzajem charakterystyki jest charakterystyka porównawcza. Polega na porównaniu ze sobą co najmniej dwóch postaci i pokazaniu ich cech na zasadzie różnic. Inny rodzaj rodzaj charakterystyki to charakterystyka zewnętrzna, która polega na opisaniu postaci, jej zachowań, gestów i mimiki oraz cech wynikających z tych obserwacji. Następnie wyróżniamy charakterystykę wewnętrzną, czyli opis cech osobowości, usposobienia, uczuć, światopoglądu, a także zalet i wad bohatera. Charakterystykę dzielimy również na bezpośrednią i pośrednią. Pierwsza z nich polega na opisaniu postaci tak, jak została ona pokazana, bazując na informacjach od narratora, a druga to subiektywne zdanie czytelnika - opis na bazie zinterpretowanego tekstu.
Przygotowanie do pisania charakterystyki
Oczywiście wszystko zależy od rodzaju charakterystyki, jaki masz za zadanie robić. Najpierw jednak najważniejsze jest zgromadzenie jak największej ilości informacji, wyszukaj odpowiednie fragmenty z tekstu oraz posegreguj je dzieląc cechy na wewnętrzne i zewnętrzne, czyli dotyczące charakteru i wyglądu. Znajdź dialogi bohatera, zobacz jak się wypowiada, zachowuje, jakie gesty wykonuje. Odszukaj także fragmenty, w których być może widać jaki wpływ na postać mają inne osoby. Teraz możesz zacząć opisywać bohatera, jednak przyda Ci się plan, według którego masz to zrobić.
Plan charakterystyki
1. Opisz bohatera - jak się nazywa, kim jest w książce, ile ma lat, skąd pochodzi, gdzie mieszka, jakie relacje łączą go z innymi postaciami.
2. Teraz opisz jego wygląd zewnętrzny - jak chodzi ubrany, jakie ma włosy, oczy, posturę. Możesz napisać o cechach charakteru, ale tylko wynikających z jego zachowania.
3. Następnie przejdź do cech charakteru bohatera, jego osobowości, sposobów działania, poglądów, postaw. Zwróć uwagę na to, czy postać zmieniła się w trakcie powieści i jaka to była zmiana, co ją spowodowało.
4. Subiektywnie oceń bohatera - jakim jest człowiekiem i co można o nim powiedzieć. Pamiętaj, żeby uzasadnić swoją ocenę.
Pamiętaj!
W charakterystyce możesz wykorzystywać cytaty. To bardzo ważne, kiedy musisz napisać określoną ilość tekstu. Nie może być ich jednak za dużo.
Nie możesz za bardzo skupiać się na dziejach postaci - wydarzeniach z jej życia. Wówczas napiszesz biografię i tekst będzie niezgodny z wymogami.
