Nie jest to dobra nowina dla nikogo, ale już niedługo klasyczna emerytura z ZUS nie wystarczy, by przeżyć. Na dobrą starość trzeba więc dodatkowo oszczędzać i zacząć jak najwcześniej. Obecnie możemy zbierać pieniądze w programach IKE, IKZE, PPE oraz PPK. Warto o którymś z nich pomyśleć poważniej.
Wiele młodszych osób w ogóle nie zastanawia się nad emeryturą. To dla nich mocno oddalona perspektywa. Bez względu na to, ile masz lat, nie powinieneś jednak zwlekać, lecz jak najwcześniej zacząć gromadzić fundusze na ten cel.
Konto bankowe, nawet zasobne, nie powinno cię uspokajać. Jeśli dziś masz oszczędzone na nim spore środki, za kilka lat sytuacja może się zmienić, a na starość nawet diametralnie. Część zgromadzonych pieniędzy warto co miesiąc przeznaczyć na przyszłą emeryturę. Możesz poczynić prywatnie różne inwestycje, czy grać na giełdzie. Ale to zawsze ryzyko, no i brak gwarancji stałych comiesięcznych wypłat, które zapewniają różne programy emerytalne, kiedy już nie będziesz mieć siły pracować.
Musisz oszczędzać
Obecnie, relacja przeciętnej emerytury z FUS do przeciętnego wynagrodzenia wynosi ok. 56 proc., podczas gdy sześć lat temu było to jeszcze 63 proc. A ZUS zapowiada, że skoro społeczeństwo się starzeje, będzie coraz gorzej. Prawdopodobnie, w 2040 r. otrzymamy ok. 40 proc. zarobków, a w 2060 r. już niecałe 30 proc.[1] Większość emerytur będą stanowiły wtedy te minimalne lub niższe. Warto o tym pamiętać i zrobić wszystko by zapewnić sobie dostatnią jesień życia.
Zbyt mało z ZUS
Minimalna emerytura wynosi obecnie 1200 zł brutto i utrzymanie się z niej graniczy z cudem. Może okazać się, że już wkrótce mało kto będzie mógł wieść godne życie wyłącznie z pieniędzy otrzymanych z ZUS. Zaletą tych świadczeń jest jednak to, że otrzymasz je już od pierwszego dnia, w którym osiągniesz powszechny wiek emerytalny. Poza wyjątkami (prawo do wcześniejszej emerytury) jest to wiek 60 lat w przypadku kobiet i 65 w przypadku mężczyzn. By dostać chociaż kilka groszy miesięcznie (najniższe świadczenie wynosi 4 grosze[2]) musisz mieć opłacone składki z tytułu ubezpieczenia społecznego lub ubezpieczenia emerytalnego i rentowych chociaż za 1 dzień. Kto przepracował jednak odpowiednią liczbę lat, temu przysługuje przynajmniej emerytura minimalna. Mogą na nią liczyć wszyscy mężczyźni po 25, a kobiety po 20 okresach składkowych i nieskładkowych. Generalnie, wysokość emerytury zależy od wysokości kapitału zgromadzonego na indywidualnym koncie. Czym więcej wpłacisz, czym dłużej pracujesz, tym więcej otrzymasz.
Indywidualnie, czyli z IKE lub IKZE
Na Indywidualnym Koncie Emerytalnym (IKE), a także na Indywidualnym Koncie Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE) możesz zacząć oszczędzać stosunkowo wcześnie – już jako szesnastolatek. Musisz mieć jednak umowę o pracę, a wpłaty na konta programów nie mogą przekroczyć wysokości twoich dochodów. Jeśli jesteś pełnoletni, w przypadku IKE możesz wpłacić rocznie maksymalnie 300 proc., a w przypadku IKZE 1,2-krotność prognozowanego na dany rok przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej ogłaszanego w ustawie budżetowej. Oba programy zwolnione są z tzw. podatku Belki. Jednak w przypadku IKZE, gdy będziesz wypłacać oszczędności z konta po osiągnięciu 65 lat, zostaną one opodatkowane jedną, zryczałtowaną 10 proc. stawką. Takich obciążeń nie ma w przypadku IKE. Za to jedynie kwoty wpłacone do IKZE odliczysz od dochodu w rocznych zeznaniach PIT.
Żaden z tych programów nie pozwoli ci oszczędzać z nikim wspólnie, ale po twojej śmierci, niewykorzystane pieniądze zostają wypłacone twoim spadkobiorcom.
Wspólnie, czyli w pracy
Na emeryturę możesz też oszczędzać wspólnie z innymi. Pracowniczy program emerytalny (PPE) jest formą grupowego i systematycznego oszczędzania. Nie musisz jednak brać w nim udziału. PPE to pełna dobrowolność. Zarówno twój szef nie ma obowiązku tworzenia go w zakładzie pracy, jak i ty jako pracownik nie musisz w nim uczestniczyć. Pracując na umowie o pracę w kilku miejscach, możesz przynależeć natomiast do pracowniczych programów emerytalnych w każdej z zatrudniających cię firm. PPE ma nie tylko jedną formę – pieniądze mogą być gromadzone w ramach funduszu inwestycyjnego, grupowego ubezpieczenia na życie pracowników z zakładem ubezpieczeń z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym, pracowniczego funduszu emerytalnego lub zarządzania zagranicznego. Składkę podstawową opłaca pracodawca, dodatkową – pracownik. Maksymalna suma wpłat w ramach jednego programu w 2020 r. wynosi 23521,5 zł.[3]
Kolejna forma oszczędzania na emeryturę, dostępna w firmie, to Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK). Jest dobrowolna, ale jedynie dla pracowników. Chociaż do programu zostaniesz zapisany automatycznie, możesz z niego zrezygnować.
PPK był wdrażany stopniowo. Firmy zatrudniające co najmniej 250 pracowników musiały go udostępnić już 1 lipca 2019 r. Obecnie obowiązuje w przedsiębiorstwach, w których pracuje co najmniej 20 osób. W ostatniej kolejności – od 1 stycznia 2021 r obejmie on też jednostki sektora finansów publicznych i pozostałe firmy. Wpłacony w ramach programu przez siebie, pracodawców, jak i państwo, kapitał, będziesz mógł wypłacić po osiągnięciu 60 roku życia. Nie musisz jednak czekać aż tak długo. W każdej chwili możesz wycofać swoje środki, chociaż to mało opłacalne. Zapłacisz w takim przypadku podatek od zysków kapitałowych oraz stracisz wszystko, co wpłaciło państwo i część wpłat pracodawcy.
Dr Janusz Grobicki
[1] https://wyborcza.pl/7,155287,26302900,rzad-i-zus-przyznaja-otwarcie-emerytury-beda-coraz-nizsze.html?disableRedirects=true (10.10.2020)
[2] https://forsal.pl/artykuly/1422949,emerytury-najnizsza-emerytura-wynosi-4-grosze-rosnie-liczba-biedakow-i-krezusow.html (10.10.2020)
[3] https://www.gov.pl/web/rodzina/ppe-pracownicze-programy-emerytalne (10.10.2020)
Opinie na temat artykułu
Nowe artykuły
Losowe artykuły
